معنای زندگی در کلام امام علی(ع)

جواد مبلغ

کلام

کارشناسی ارشد

عسگری سلیمانی

حسن یوسفیان

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

1388

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

آدمی همواره در پی یافتن راز آفرینش خود و بلکه هستی بوده است، و این دغدغه نمایان گر آن است که دانستن پاسخ پرسش های بنیادین هستی بشر، که از کجا، به کجا و چرا آمده است و سرانجام زندگی اش به کجا می انجامد، مهمترین و ریشه ای ترین مساله بشری است. این اهمیت، در کنار لزوم تبیین معارف اسلامی برای جامعه بشری - به ویژه معارف پایه و مهم - و با توجه به کمبود چنین منابعی، ما را بر آن داشت تا به بررسی این موضع که در قالب مساله معنای زندگی مطرح می گردد از دیدگاه امیر مومنان حضرت علی(ع) بپردازیم. در این نوشتار پس از کلیات تحقیق و نیز گزارش از عمده بحث های مطرح در معنای زندگی، به بررسی موضوع مورد نظر در کلام امام علی(ع) می پردازیم.این پایان نامه در چهار فصل اصلی به تبیین مساله معنای زندگی در کلام آن حضرت می پردازد. در فصل دوم (بعد از فصل کلیات) مفهوم شناسی مساله و سپس چیستی و اقسام معنای زندگی، از منظر آن امام همام بررسی شده است. فصل سوم ابتدا به مبانی، ادله و عوامل گرایش به مساله پوچی و بی معنایی زندگی، و سپس به ارائه دیدگاه شریف امام علی(ع) در این باره اختصاص یافته است و در آن مبانی و ادله پوچی به طور کامل مردود و باطل دانسته شده اند. در فصل چهارم این نوشتار، راه رسیدن به معناداری زندگی به دو لحاظ نظری و عملی بررسیشده و معلوم گردیده که اصلاح نگرش نسبت به انسان، دنیا وهستی (به لحاظ نظری) و تعبد عملی به دین الهی (به لحاظ عملی) موجب معناداری زندگی انسان در عرصه فکر و فعلیت خارجی خواهد بود. در فصل پنجم نیز عمده آثار و فایده هایی که از معناداری زندگی (معنای حقیقی، صادق و الهی) به دست می آیند بیان شده است. در مجموع به این نتیجه رسیده ایم که از نگاه حضرت امیر(ع) پوچی زندگی وحیات، امری کاملا باطل و پوچ است، بلکه زندگی و خلقت، هدف دار بوده و تنها در پرتو دو اصل اساسی مبدا و معاد معنا می یابد. و این معنا واحد کشفی و همگانی است و راه رسیدن به آن نیز اصلاح نگرش خود، نسبت به انسان و جهان و دنیاست. فعلیت معناداری زندگی نیز به تعبد دینی وابستگی کامل داشته و جچنین معنای واقعی، تکوینی و الهی است که مجموعه کاملی از آثار مورد نظر را به ارمغان می آورد.

1392/10/8

1432